Dlaczego nie ‘Tłumacz Przysięgły’?
Jakiś czas temu jeden z tłumaczy napisał do mnie, że bardzo irytuje go sposób w jaki piszę na blogu i w innych miejscach w Internecie wyraz ‘tłumacz przysięgły‘.
Ja piszę z dużej litery, mianowicie ‘Tłumacz Przysięgły’. Nawet na mojej bardzo eleganckiej wizytówce kazałam sobie wydrukować ‘Renata Świgońska Prawnik i Tłumacz Przysięgły J. Angielskiego i J. Niemieckiego’. Tak samo ‘potraktowałam’ moją pieczątkę imienną.
Dlaczego z dużej litery? Hm, piszę tak, bo wersaliki eksponują mocno treść, ale tłumacz, który napisał do mnie w tej sprawie e-maila miał rację. To jest błąd! Nazwy stanowisk, funkcji, tytułów w j. polskim należy pisać z małej litery!
Znalazłam nawet na ten temat ciekawą wypowiedź p. Małgorzaty Marcjanik, prof. UW, która udzielała w tym temacie wyjaśnień osobie, zajmującej się BTW wyrabianiem stempli i pieczęci. Posłuchajmy…
Witam!
Jestem od niedawna wykonawcą stempli. Proszę o wyjaśnienie następujących kwestii:
1. Jaką literą – dużą czy małą – należy pisać nazwy stanowisk na pieczątkach, np. prezes zarządu czy Prezes Zarządu, czy może prezes Zarządu (Jan Kowalski)? Podobnie kierownik Działu Logistyki czy Kierownik…? Skład rządu RP na stronach w necie jest pisany małymi literami, np. minister edukacji narodowej Krystyna Łybacka. Czy tak samo powinny wyglądać pieczęcie? Trudno mówić tu o formie grzecznościowej, wszak posiadacz takiego stanowiska zawsze, pieczętując pisma, zwraca się do osób trzecich. Czy jest jakaś reguła, która określa pisanie nazw stanowisk w wypadku pieczątek imiennych?
2. Czy jest dopuszczalne pisanie powyższych nazw literami wielkimi np. PREZES Jan Kowalski?
Ad 1. Nazwy stanowisk, funkcji, tytułów pisane przez osoby, których one dotyczą, powinny być zasadniczo – przez skromność – pisane małą literą. Również na stemplach. Na przykład:
lek. med. Jan Nowak
pediatradr Maria Kowalska
tłumacz przysięgły
Tego typu pisownię zalecam. Bywa jednak, że nazwa rozpoczynająca się rzeczownikiem jest nazwą wielowyrazową, np. tłumacz przysięgły czy specjalista chorób oczu. Wówczas słownik ortograficzny dopuszcza pisownię rzeczownika wielką literą w drukach firmowych, na wizytówkach i na pieczątkach właśnie. Tłumaczy się to tym, iż rzeczowniki te zajmują wtedy początkowe miejsce w nazwie.
Nazwy stanowisk, funkcji, tytułów Nowy słownik ortograficzny PWN pod red. Edwarda Polańskiego każe pisać małą literą. Np. prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, premier, więc również minister edukacji narodowej i sportu. Dopuszcza jednak pisownię tychże nazw literą wielką wtedy, gdy nazwa taka odnosi się do konkretnej osoby (nie urzędu) i – co ważne – występuje w pełnym brzmieniu. Zgodnie z tą wskazówką przykładowa forma zarządu powinna być zapisana małą literą, gdyż stanowi tylko część nazwy. Najczęściej jednak w obrębie tekstu pieczątki pełna nazwa występuje – wówczas omawianą formę można potraktować jako elipsę (formę skróconą) tej nazwy i zapisać ją wielką literą.
Ad 2. Pisanie wielkimi literami jest niewskazane. Wynika najczęściej z chęci uniknięcia błędu. Ponadto „wersaliki krzyczą” – jak mówią użytkownicy poczty elektronicznej, a zawsze mocno eksponują treści w ten sposób zapisane, co w przytoczonym przykładzie nie ma żadnego uzasadnienia.
P.S. Uwagi kolegi biorę sobie do serca, ale wizytówki i pieczątki na razie zmieniać nie będę!
Komentarze
Autorka bloga
RENATA ŚWIGOŃSKA
– prawnik i tłumacz przysięgły j. angielskiego i j. niemieckiego